Tin Tức Nông Nghiệp

4 - 2016

8

Cà phê từng là nguồn thu ngoại tệ lớn nhất của Kenya, nhưng tình hình ngành công nghiệp cà phê nước này đang ngày càng trở nên ảm đạm.
 
Ảnh minh họa

Cách đây gần 20 năm, sản lượng thu hoạch cà phê của Kenya từng đạt kỷ lục là 127 nghìn tấn trong mùa vụ năm 1987-1988. Tuy nhiên con số này đã sụt giảm 40% ngay trong năm sau, do các nhà sản xuất cà phê thế giới bãi bỏ chế độ quota và đẩy Kenya vào thế cạnh tranh mới vô cùng khắc nghiệt.
 
Từ đó trở đi, ngành cà phê Kenya liên tục đi xuống. Năm ngoái, sản lượng của Kenya chỉ đạt chưa tới 45.000 tấn, chiếm vỏn vẹn 0,5% sản lượng toàn cầu.
 
Lý do của sự đi xuống này chắc chắn không phải là vì kém chất lượng. Vốn được trồng trên vùng cao nguyên quanh núi Kenya, cà phê arabica của Kenya rất nổi tiếng trên thế giới. Không giống như cà phê robusta Việt Nam hay Brazil chỉ được dùng làm cà phê bột đóng gói, hạt cà phê Kenya được xem là sản phẩm cao cấp hàng đầu. Mức tiêu thụ nội địa ở Kenya còn khá ít, nhưng đang tăng trưởng đến 20%/năm khi các chuỗi cửa hàng cà phê xuất hiện ngày càng nhiều để phục vụ cho tầng lớp trung lưu mới nổi tại đây.
 
Tầng lớp trung lưu này cũng muốn có nhà ở cao cấp hơn, và điều này đã tạo ra cơn sốt đất đai. Bong bóng bất động sản tại Nairobi - thủ đô Kenya đang dần dà hình thành. Dọc theo con đường nối giữa Nairobi và thị trấn Thika ở phía Bắc thành phố là hàng loạt các đồn điền cà phê đã bị bán cho những nhà phát triển bất động sản. Chẳng ai buồn nhổ đi những bụi cỏ mọc lấn các cây cà phê cũ trên một đỉnh đồi gần Thika, nơi đã được quy hoạch để xây lên 500 căn nhà.
 
Với các nông dân nhỏ lẻ đang đóng góp 60% sản lượng cà phê của Kenya, họ không còn đủ tiền để tiếp tục trồng cây cà phê thêm nữa. Vài nông dân đã từ bỏ hoàn toàn nghề này mà thay vào đó là trồng rau hoặc các loại cây có giá trị xuất khẩu cao hơn như macadamia.
 
Trong khi đó, ngành sản xuất cà phê của nước láng giềng Uganda đã tăng hơn gấp đôi kể từ năm 1990 lên 285 nghìn tấn. Trong năm gần nhất có đủ dữ liệu so sánh là 2010, người nông dân Kenya chỉ được hưởng 20% giá xuất khẩu cà phê, thấp hơn nhiều so với mức 80% mà nông dân Uganda nhận được. Như vậy rõ ràng là thất bại của Kenya nằm ở vấn đề chính sách.
 
Khả năng quản lý yếu kém là một phần nguyên nhân khiến ngành cà phê Kenya suy thoái. Liên hiệp hợp tác xã nông dân Kenya (KPCU), vốn từng nắm 70% công suất xay xát cà phê nước này cũng như cung cấp vốn và phân bón giá rẻ cho các nông dân, đã bị vỡ nợ vào năm 2009.
 
KPCU đã thoát khỏi tình trạng bị chủ nợ tiếp quản vào năm 2014, nhưng nhiều bí mật của tổ chức trong quá khứ đã bị phơi bày, khiến một số nông dân đe dọa sẽ không thu hoạch cà phê để phản đối. Các cáo buộc này bao gồm chuyện ẩu đả trong phòng họp về việc mua máy tính mới, hành vi trộm cắp máy móc thiết bị trong nhà máy của KPCU ở Nairobi. Ngoài ra, còn có một số báo cáo chưa được xác nhận cho thấy vài cựu giám đốc của KPCU đã ăn chặn các khoản vay và tiền bán cà phê của các thành viên trong gần hai thập kỷ liền.
 
Chính sách rườm rà tại Kenya đã tạo nên một bộ máy rất phức tạp, khiến các quan tham có cơ hội trục lợi. Chỉ có 10% hạt cà phê được KPCU thu mua trực tiếp từ người nông dân. Hầu hết các nông dân nhỏ lẻ đều là thành viên của một hợp tác xã nào đó, nơi giúp họ hoàn thiện các công đoạn trước khi chuyển vào cối xay để hoàn tất việc xử lý, phân loại. Các bao cà phê sau đó sẽ được đưa đến 8 cửa hàng đại lý được cấp phép, nơi sẽ bán lại cà phê cho 60 đối tác địa phương và quốc tế tại Trung tâm Giao dịch Cà phê Nairobi (Nairobi Coffee Exchange).
 
Buổi đấu giá của trung tâm giao dịch thường được tổ chức tại một tòa nhà bỏ hoang trong một khu vực cũ kỹ của Nairobi. Những ai muốn tham gia phiên đấu giá này phải đóng khoản phí đăng ký 1.500 USD, sau khi các đại lý từ chối bán hàng hồi năm 2012 nhằm phản đối những người mua hàng chỉ nhằm mục đích bán lại mẫu cà phê dùng thử miễn phí.
 
Những người bất mãn cho rằng hay có sự dàn xếp đấu giá và giữ cho giá thu mua thật thấp. Một nhà báo Kenya khẳng định từng chứng kiến các đại lý huýt sáo để ra hiệu cho những người khác giữ giá thấp.
 
Nhiều nhà máy, hãng tiếp thị và các đại lý thường là công ty chị em, có thể làm giảm áp lực cạnh tranh trong việc thu mua. Ngành công nghiệp cà phê tại Kenya vốn đã phức tạp nay lại càng rối rắm hơn, khi nhiều chính quyền địa phương quyết định thành lập các nhà máy và các hãng tiếp thị riêng. Việc can thiệp này khó có thể giải quyết các vấn đề của ngành công nghiệp cà phê Kenya.
 
Ngược lại, tại Uganda, ngành công nghiệp cà phê đã hoàn toàn được tự do hóa từ năm 1992. Không hề có các cuộc đấu giá, mà thay vào đó đại lý trung gian phải cạnh tranh mạnh mẽ để được mua cà phê trực tiếp từ nông dân và bán lại cho các nhà xuất khẩu. Nếu muốn thực hiện mục tiêu tăng sản lượng cà phê lên gấp đôi vào năm 2020, thì chính quyền Kenya cần phải sớm nhận ra sự thành công của nước láng giềng.
 
Trường Văn (The Economist/ NCĐT)

 


Tin Khác

HỘI NGHỊ TRIỂN KHAI ĐỀ ÁN "PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG 1TR HA LÚA CHẤT LƯỢNG CAO PHÁT THẢI THẤP – VINCO Tiên Phong Ủng Hộ Và Đồng Hành Cùng Nông Dân ĐBSCL

Chương trình "Đề án 1 triệu hecta lúa giảm phát thải, chất lượng cao" hướng tới mục tiêu phát triển bền vững ngành lúa gạo tại Việt Nam. Đề án tập trung vào việc xây dựng và triển khai các mô hình canh tác tiên tiến, áp dụng các kỹ thuật giảm thiểu phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường và tăng cường chất lượng sản phẩm. Thông qua các biện pháp như sử dụng phân bón thông minh, quản lý nước hiệu quả và chuyển đổi canh tác, chương trình không chỉ giúp tăng giá trị thương mại của hạt gạo Việt mà còn góp phần giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu, mang lại lợi ích kinh tế và môi trường cho người nông dân. [...]

Xem chi tiết

Ngành Rau Quả Việt Nam Bứt Phá Với Kỷ Lục 7 Tỷ USD - Xuất Khẩu rau quả Việt Nam Cán Đích Sớm

Việt Nam đạt thành tựu nổi bật với xuất khẩu rau quả trong năm 2024, vượt chỉ tiêu chỉ sau 10 tháng. Với các lợi thế từ các hiệp định thương mại và nỗ lực không ngừng, ngành rau quả không chỉ cán đích sớm mà còn hướng tới kỷ lục mới với mục tiêu 7 tỷ USD. [...]

Xem chi tiết

VIỆT NAM - CƯỜNG QUỐC XUẤT KHẨU GẠO LẠI ĐỨNG THỨ 3 THẾ GIỚI VỀ NHẬP KHẨU GẠO: CHUYỆN THẬT KHÓ TIN!

Với việc Ấn Độ ban hành ra lệnh cấm xuất khẩu gạo, Việt Nam nhanh chóng chớp lấy thời cơ giá gạo thế giới đang tăng cao để đẩy mạnh chỉ số xuất khẩu. Biến Việt Nam trở thành nước xuất khẩu gạo hàng đầu trên thế giới. Và để duy trì được vị thế đó, buộc Việt Nam phải nhập khẩu gạo nhằm ổn định lương thực quốc gia.Và không có gì ngạc nhiên khi Việt Nam là nước nhập khẩu gạo lớn thứ 3 thế giới. [...]

Xem chi tiết

CƠ HỘI VÀNG CHO NÔNG SẢN VIỆT TẠI LỄ HỘI TRÁI CÂY BẮC KINH - TRUNG QUỐC

Lần đầu tiên Lễ hội trái cây Việt Nam được tổ chức tại Trung Quốc Hỗ trợ nông dân nâng tầm trái cây ra thị trường quốc tế Hợp tác xã và nhóm hợp tác xã đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết sản xuất cây ăn quả để xuất khẩu Dự báo xuất khẩu sầu riêng năm 2024 có thể vượt mức 3 tỷ USD Trong bài phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Trần Thanh Nam đã gửi lời chào trân trọng và cảm ơn chân thành tới các cơ quan, doanh nghiệp và người tiêu dùng Trung Quốc tham dự "Lễ hội Trái cây Việt Nam" tại Bắc Kinh, Trung Quốc. [...]

Xem chi tiết

VIỆT NAM GHI DANH TRÊN BẢN ĐỒ NÔNG SẢN THẾ GIỚI NHỜ VÀO SẦU RIÊNG

Dự kiến trong quý IV/2024, xuất khẩu rau quả sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh nhờ vào nhu cầu từ các thị trường quốc tế và các hiệp định thương mại đã ký kết. Theo Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, năm 2024, diện tích sầu riêng tại tỉnh dự kiến đạt từ 34.000 đến 35.000 ha, với sản lượng trên 300.000 tấn, tiếp tục góp phần quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu của cả nước. [...]

Xem chi tiết

8 TIÊU CHUẨN ATTP CẦN BIẾT KHI XUẤT KHẨU SẦU RIÊNG ĐÔNG LẠNH SANG THỊ TRƯỜNG TRUNG QUỐC

Sáng nay, 19.9.2024 tại Hội nghị phổ biến quy định xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sang thị trường Trung Quốc, Chi cục bảo vệ thực vật đã cập nhật những thông tin quan trọng liên quan đến 8 tiêu chuẩn An toàn thực phẩm quốc gia (ATTP) của Trung Quốc mà bà con cần nắm rõ. Đây là những tiêu chuẩn bắt buộc nhằm đảm bảo sầu riêng của chúng ta đạt chất lượng cao nhất khi xuất khẩu sang thị trường này. [...]

Xem chi tiết

BÃO SỐ 3 (YAGI) CÓ NGUY CƠ MẠNH LÊN THÀNH SIÊU BÃO VÀ DỰ KIẾN SẼ ĐỔ BỘ VÀO KHU VỰC ĐÔNG BẮC BỘ

Bão số 3 (Yagi) hiện đang mạnh lên và có nguy cơ chuyển thành siêu bão trong thời gian tới. Theo dự báo, bão sẽ đổ bộ vào khu vực Đông Bắc Bộ, gây ra những tác động nghiêm trọng với gió mạnh và mưa lớn. Người dân trong khu vực cần theo dõi thông tin thời tiết thường xuyên và chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với những tình huống khẩn cấp. [...]

Xem chi tiết

VIỆT NAM KÝ KẾT NGHỊ ĐỊNH THƯ QUAN TRỌNG, MỞ ĐƯỜNG XUẤT KHẨU SẦU RIÊNG ĐÔNG LẠNH SANG TRUNG QUỐC

Sầu riêng đông lạnh và dừa tươi chính thức trở thành các mặt hàng xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc đưa nông sản Việt Nam ra thế giới. Bên cạnh hai sản phẩm trên, cá sấu cũng đã góp mặt trong danh sách xuất khẩu, mở ra nhiều cơ hội mới cho nông sản Việt. Đây là tín hiệu đáng mừng cho ngành nông nghiệp, hứa hẹn đem lại những thành công vượt bậc trong tương lai! [...]

Xem chi tiết